|
«Агар (ўрталарингизда аҳд-паймон бўлган) бирон қавм тарафидан хиёнатни сезсангиз, уларга (қилган аҳд-паймонларини) баб-баробар қилиб ташланг (яъни, ўрталарингиздаги аҳд-паймон тугаганини ҳар икки тараф ҳам билсин)» [Анфол: 58]
Бу ҳолатда душманга у билан тузилган шартнома бузилганини маълум қилиб қўйиш лозим бўлади. Шартномани бузиш учун хиёнатнинг амалда рўй бериши шарт эмас, балки душман томонидан хиёнат бўлишидан хавфсирашнинг ўзи шартномани бузишни оқлаш учун етарлидир. Иккала тараф шартнома бузилганидан баб-баробар хабардор бўлиши учун маълум қилиб қўйиш билан кифояланилади.
Тўртинчи: Исломий давлат билан шартнома тузган томоннинг шартномани бутунлай бузиши. Бу ҳолатда улар билан тузилган шартномани бузиш ва уларга қақшатқич зарба бериш вожиб бўлади. Бундай зарбалар бошқалар учун сабоқ ва ибрат бўлади. Шунинг учун мусулмонлар билан бундай муомала қилишга қайтиб қадам қўйишмайдиган бўлади. Аллоҳ Таоло деди:
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللّهِ الَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لاَ يَتَّقُونَ * فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ
«Аллоҳнинг наздида энг ёмон жонзотлар кофир бўлган кимса-лардир. Чунки, улар иймонсиздирлар. Уларнинг орасида сиз билан аҳдлашиб, сўнгра (Аллоҳдан) қўрқмасдан ҳар сафар ўз аҳд-паймон-ларини бузаверадиган кимсалар бордир. Бас, агар уларни жангда топсангиз, уларни ҳалок қилиш билан ортларидаги кимсаларни қўрқитиб қўйинг! Шояд эслатма олсалар» [Анфол 55-57]
Мусулмонларнинг ўз душманлари билан тузилган шартномаларни бузишлари ва бу душманга қарши жанг қилишлари жоиз бўладиган тўрт ҳолат мана шулардир. Аллоҳ Таоло деди:
فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ
«Бас, қачон уруш ҳаром қилинган ойлар чиқса, мушрикларни топган жойингизда ўлдирингиз» [Тавба 5]
У мана шу оятдан олдин зикр қилинган муддатдир:
فَسِيحُواْ فِي الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ
«(Эй мушриклар, уруш ҳаром қилинган) тўрт ой ичида ерда сайру саёҳат қилиб юраверинглар» [Тавба 2]
282-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434